Wszystkie te elementy zadecydowały o wydzieleniu obszarów objętych szczególną formą ochrony. Największy jest rezerwat leśny „Jamy” – 106,11 ha. Podstawowym przedmiotem ochrony w tym rezerwacie są zespoły żyznej buczyny niżowej i grądu. Drugim typu leśnego jest rezerwat „Rogóźno-Zamek”, o pow. 28,45 ha. Tu lasy liściaste, z udziałem brekinii. Ostatnim jest rezerwat „Dolina Osy” o pow. 665,12 ha, który tworzy głęboko wcięta dolina Osy. Najbardziej urozmaicona i atrakcyjna pod względem krajobrazowym i florystycznym jest dolina Osy, malowniczo wcinająca się w wysoczyznę, która wraz z doliną rzeki Gardęgi oraz rynną Jeziora Nogat, została ustanowiona obszarem chronionego krajobrazu „Doliny Osy i Gardęgi”.
Najcenniejszymi zabytkami na terenie gminy są kościoły pw. Podwyższenia Krzyża św. z I poł. XIV w. w Gubinach; pw. św. Wojciecha z pocz. XIV w. w Rogóźnie; drewniany kościół pw. św. Bartłomieja z XVIII w. w Szembruku oraz zespół zamkowy z XIII w. w miejscowości Rogóźno-Zamek, obejmujący: ruiny zamku z ok. 1280-1333 roku, dwór ze skrzydłem, oficynę, czworak, stajnię i stodołę.